Dünyada başta Hakkari olmak üzere Beytüşşebap, Şemdinli ve Van sınırında belirli yerlerde bulunan ters lale (Guldexwîn) artık sadece dağlarda yetişmiyor. Hakkari Belediyesi Meclis Üyesi Abdullah Kılınç evinin bahçesinde ters laleleri özenle yetiştiriyor. Baharın ilk açan çiçeği olarak bilinen laleler bölgede ağlayan gelin olarak da adlandırılır. Yer altındaki soğanı yıllarca dayanabilen laleler, toprağın durumuna bağlı olarak bazen bir metre boy verebiliyor.
'Evinin bahçesinde ters lale yetiştiriyor'
Evinin bahçesinde laleleri özel bir bakımla yetiştirmeye çalıştığını belirten Kılınç, imkanları dahilinde ters laleleri koruma altına aldığını ve ticaret aracı olarak kullanılmasına karşı olduğunu belirtti. Kılınç, "Ben ters laleleri çok seviyorum. Benim hayatımda onların özel bir yeri var. Bunlar için özel olarak kırmızı toprak getirterek yerlerini hazırladım. İlk olarak soğanlarını yıllar önce Kürdistan dağlarından getirdim. Şu anda burada 126 adet var. Her bahar tohumlarını özel toplayarak çoğaltıyorum. Ters lalenin çiçek verebilmesi için en az 4 yaşına gelmesi gerekiyor" dedi. Lalenin Mart ayında yeşermeye başladığını ve çiçeğinin ömrünün ortalama 20 gün olduğunu belirten Kılınç, "Bunlar Mart ayının ilk haftasında soğuğa rağmen yeşermeye başlıyor ve çok hızlı bir şekilde boy veriyor. Ortalama boyları 70-80 santimdir. Ancak yerinin konumuna göre bir metreye ulaştığı da oluyor. Bunlar sulanmıyor ve Mayıs ayının sonunda bunların tohumlarını toplayıp diğer yerlere ekiyorum" dedi.
'Herkesin bu çiçeğe sahip çıkması lazım'
Kılınç, "Bunlar sadece Botan dediğimiz bu dağlarda yetişir. Beytüşşebap'tan Şemdinli'ye ve Van sınırına kadar olan dağlarda yetişir. Bunların sadece iki rengi var. Hemen her yerde ağırlıklı olarak kırmızısı bulunurken nadiren de olsa sarı renkleri de var" dedi. Lalenin soğanı ile birlikte sökülmesi durumunda bile kendi sevdiği toprağa ekilmeden yeşermediğini belirten Kılınç, "Maalesef bilinçsiz bir şekilde kendi yerinden sökülüp satılması bu nadide çiçeğin soyunu tehlikeye sokuyor. Ters laleler sadece sevdiği yerlerde yani kırmızı ve gevşek toprağın bulunduğu yerde yetişir. İnsanların bu çiçeği sevmesi ve korumak istemeleri bilinçli bir şekilde yapılmalı. Aksi takdirde sökülmesi sadece kurumasından başka bir şeye yaramayacaktır. Bu dağlarımızın en önemli güzelliklerinden bir tanesi de bu ters lalelerdir. Onun için herkesin dağlarını sevmesi kadar bu çiçeğe de sahip çıkması lazım" dedi. DİHA
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Güncelleme Tarihi: 28 Nisan 2013, 12:14
