İlk kurşunun üzerinden 29 yıl geçti

PKK'nin 15 Ağustos 1984 yılında silahlı mücadeleyi başlattığı Eruh ve Şemdinli baskını 29. yılına girdi. Kürtler, "diriliş bayramı" olarak nitelendirdikleri 15 Ağustos'u her yıl çeşitli etkinliklerle kutlarken, eyleme öncülük eden Mahsum Korkmaz'ın kod adı olan Agit ismine yönelik yasak ilçede 2009'a kadar sürdü.

Güncel
13 Ağustos 2013 Salı 09:46

Türkiye'ye son 30 yıla damgasını vuran PKK, 27 Kasım 1978 tarihinde Diyarbakır'ın Lice ilçesine bağlı Fis köyünde kuruluşunu ilan etti. 1980 askeri darbe ile birlikte PKK'ye yönelik başlatılan saldırılar ve Diyarbakır Cezaevi'nde bulunun PKK'li tutsaklara yönelik insanlık dışı işkenceler, yeni bir dönemin başlatılması için kapının aralanmasına neden oldu. 15 Ağustos 1984 tarihinde Siirt'in Eruh ve Hakkâri'nin Şemdinli ilçelerine baskınlar düzenlendi ve her iki ilçede PKK'nin denetimine geçti.

Köy camisinden 15 Ağustos ilamı okundu

Eruh'ta, 15 Ağustos günü saatler 21.00'i gösterdiğinde Çırav Dağı'ndan ilçeye giren PKK'li grubun eylemi askeri karakola roket atışı ile başladı. Ardından ilçeye yerleşen grup, karakolu, garnizonu ve cezaevini bastı. Bir yandan ilçe ele geçirilirken bir yandan da köy camisinin hoparlöründen 15 Ağustos'un ilamı okudu. PKK'liler, karakoldaki askeri mühimmatları da aldı.

İstihbarat veren tek kişi yoktu

PKK'nin askeri kanadı olan HRK'nin komutanlarından Mahsum Korkmaz (Agit), öncelikli hedefin il veya ilçelerinden bazılarına baskınlar gerçekleştirmek olduğunu belirtirken, baskın öncesinde ilçe merkezinden bilgi-istihbarat verecek bir tek kişinin dahi olmadığına dikkat çekmişti. Daha sonra baskını değerlendirme raporuna kaydeden Korkmaz, "Kaza merkezinde istihbarat alabileceğimiz tek bir insan bulamadık. Köylerin birçoğu mücadelemize karşı derin bir yabancılık içindedirler" diye yazdırdı.

Mahsum Korkmaz'ın anlatımları

22 Ağustos 1984'te yazdığı raporda baskının amacını anlatan Korkmaz, yaptıkları planı şöyle anlattı: "Yapılan keşif sonucu yöneleceğimiz bütün kurum ve noktaların dar bir küme halinde bulundukları ve ortalarında da bölük düzeyinde düşman askeri gücünün bulunduğu tespit edildi. Tasarlanan işgal ile kitlelere sözlü ve yazılı propaganda yapma olanağının ancak bölüğün etkisizleştirilmesi veya teslim alınmasıyla mümkün olacağı görüldü. Bu nedenle bölüğe yönelme hedeflerin dizisinde temel ve baş sıraya konuldu. İkinci sırada komutanların lojmanları ve askeri gazino, üçüncü sırada kahvehanelerde bildiri dağıtma, pankart asma (bombalı) ve banka soygunu. Dördüncü olarak cami hoparlöründen şehir halkına hitap etme, beşinci olarak şehir karayolunu iki ucundan keserek telefon hattını kesme hedef alındı. Sayımız 30 olarak belirlendi. 15 Ağustos 1984 Saat 21.00'de eylem yerine varılarak aksaksız mevzilenme ve atış sağlandı. Her şey planlama doğrultusunda işlemeye başladı."

Olay 3 gün sonra medyaya yansıdı

Eruh baskını, 3 gün içinde hiç gündeme gelmezken,15 Ağustos 1984 yılında Şemdinli-Eruh baskınını ilk duyuran 18 Ağustos'ta Hürriyet gazetesi oldu. "Güneyde Operasyon" sürmanşetini kullanan Hürriyet, o tarihte gerçekleştirilen baskına gazetede geniş yer verdi. Daha sonra eylem Türkiye'de ve dünya kamuoyunda günlerce ilk haber olarak duyuruldu.

Agit ismine 27 yıl yasak

Eruh'ta eyleme öncülük eden ve ilçede efsaneleşen Korkmaz'ın kod adı olan Agit ismi ilçede uzun yıllar yasaklandı. Eruh Nüfus Müdürlüğü'nce 2011 yılına kadar hiçbir çocuğa Agit ismi verilmedi. Yıllar sonra ilk kez Eruh ilçesinde 2011 yılında aileler, çocuklarına Agit ismini koymaya başladı. Bölgede ise Agit ismi birçok çocuğa verildi.

Her yıl kutlamalar yapılıyor

15 Ağustos yıllardır Kürtler tarafından "ilk kurşun" ve "diriliş bayramı" olarak çeşitli etkinliklerle kutlanırken, Eruh'ta ise, 2009 yılında 50 bini aşkın kişinin katılımıyla 15 Ağustos festivali yapıldı. Ancak ardından yapılan festivaller Valiliğin engeline takıldı. Son iki yıldır yapılmak istenilen festivaller yasaklandı. Bu yıl hem bölgenin her yerinde 15 Ağustos gününde çeşitli etkinlikler yapılacak. Özellikle Eruh'ta yapılacak şölen için şimdiden hazırlıklara başlandı.

(Yarın: Tanıkların anlatımıyla 15 Ağustos) DİHA

Güncelleme Tarihi: 13 Ağustos 2013, 09:46

YORUM EKLE