Şimdi sürenin dolmasına bir gün kaldı. Gelir testi yaptırmamış olduğu için prim borcu çıkarılanlar ya da gelir tespiti yaptırdığı halde prim borçlarını ödememiş olanların SGK il ve ilçe müdürlüklerine başvurarak borçlarını yapılandırması gerekiyor. 

Gelir tespiti sonucunda hane halkı gelirinin kişi başına brüt asgari ücretin üçte birinden az olması halinde ise borçlar tamamen silinecek. Örneğin 4 kişilik bir ailenin geliri 1200 lira olsun. Bu ailede gelir dörde bölündüğünde kişi başı gelir 300 TL ediyor. 

Bu evde işsiz, 18 yaşını doldurmuş gelir testi yaptırmak zorunda olan bir kişi olsun. Bu kişi gelir testi yaptırdığından primden muaf tutulacak. Çünkü kendisine düşen 300 TL’lik kişi başı geliri, brüt asgari ücretin (1273.50 TL) üçte birinden (424 TL) az.

TEST YOKSA FATURA AĞIR

Gelir tespiti yaptırmayanlar, “Asgari ücretin iki katı geliri var” kabul ediliyor ve bu kişilere her ay 305 liralık prim borcu çıkarılıyor. 

Devlet, şahısların menkul, gayrimenkul ve diğer varlıklarının olup olmadığını sistem üzerinden tespit edebileceği halde, tespit etmek yerine test yaptırmayan şahısları geliri var kabul edip borçlandırıyor.

Gelir tespiti uygulaması milyonlarca vatandaşı mağdur etti. Genel sağlık sigortası, 7 milyon kişiyi toplam 9 milyar lira prim borcuyla karşı karşıya bıraktı. 

Vatandaşlar sadece borçlanmakla kalmadı aynı zamanda, borcu bulunanlar sağlık hizmetinden yararlanamadığı için, sağlık hakkından da mahrum kaldılar. Milyonlarca insan hastane kapılarından geri çevriliyor. 

HABERLERİ YOK AMA TORBALANDILAR 

Geçmişte hiç geliri olmadığı halde borçlandırılmış kişilere torba yasa diyor ki, “Gel borcunu yapılandır. Fakat ortada şöyle bir sorun var: Geçmişte hiç geliri olmadığı halde borçlandırılmış kişilere şimdiki gelir durumlarına göre prim yansıtılıyor. Oysa borçlandırma dönemindeki gelir düzeyinin dikkate alınarak tahakkuk yapılması gerekirdi.

Kendisine yapılan tebligatları almayan, borcundan haberdar olmayan milyonlarca kişinin olduğu tahmin ediliyor. Sosyal Güvenlik Müşaviri Ali Tezel’e göre hükümet, “Gelir testi yaptırmayan ve borçlu olduğundan haberi bile olmayan binlerce kişiden para toplayabilmek için torba kanun ile af çıkardı”. 

11 Eylül 2014 tarihinde yasallaşan torba kanun ile gelir tespitini ilk kez yaptıracaklara 31 Mart 2015’e kadar süre tanınmıştı. Ardından son başvuru tarihi 30 Eylül’e ertelenmişti.

Yine aynı kanunla GSS prim borcu olan kişilere borçlarını yapılandırma imkanı sunuldu. 30 nisan tarihine kadar Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvuranlara borçlarını peşin ya da 18 eşit taksite kadar yapılandırma imkanı sağlandı. Ayrıca borçlarını yapılandırıp 1 Haziran’a kadar peşin ödeyenlerden gecikme cezası ve gecikme zammı alınmayacağı açıklandı. Ancak bu uygulamanın da son başvuru süresi 2 Kasım 2015’e kadar uzatılmıştı.

GELİR TESTİ NEDİR?

Gelir testi işlemi, kişinin çeşitli göstergeler ışığında mevcut gelir düzeyinin belirlenmesi için kullanılan bir hesaplama yöntemi. Sağlık hizmetlerinden yararlanma noktasında gelir testi belirleyici rol oynuyor. Gelir testi yaptırmak için vatandaşların valilik ve kaymakamlıklardaki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvurmaları gerekiyor.

NASIL HESAPLANIYOR?

Gelir testinde evde bulunan kişi sayısı üzerinden ailenin geliri hesaplanıyor. Aynı hane içinde yaşayan ve MERNİS kayıtlarında yer alan eş, yaşlarına bakılmaksızın evli olmayan çocuk ile genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilecek kişinin ana ve babası esas alınıyor. Bununla beraber aynı hanede yaşamayan ve öğrenim nedeniyle başka bir hanede yaşayan evli olmayan çocuklardan 25 yaşını doldurmayanlar da gelir tespitinde aile içinde değerlendiriliyor.

KİM NE KADAR PRİM ÖDEYECEK

* Asgari ücretin üçte birinden (424.50 TL’den) az geliri olanların primleri devlet tarafından karşılanıyor.

* Asgari ücretin üçte birinden asgari ücrete kadar geliri olanlar (424.50 – 1273.50 TL arası) 50.94 TL.

* Asgari ücretten asgari ücretin iki katına kadar geliri olanlar (1273.50 – 2547 TL arası) 152.82 TL.

* Geliri asgari ücretin iki katından (2547 TL’den) fazla olanlar 305.64 TL prim ödemekle yükümlü.

BORCUNUZU NASIL ÖĞRENECEKSİNİZ?

Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcunuzun olup olmadığını anlamak için www.turkiye.gov.tr adresine girmeniz gerekiyor. Bu adresten işlem yapabilmek için e-devlet şifreniz olmalı. Eğer e-devlet şifreniz yoksa size en yakın PTT şubesinden alabilirsiniz. E-devlet şifresiyle girdiğiniz internet sitesinde Sosyal Güvenlik Kurumunun sunduğu hizmetler arasından “Genel Sağlık Sigortası Tescil ve Prim Borcu Sorgulama” başlığını seçmelisiniz. T.C. kimlik numaranızı yazarak yapacağınız sorgulamada borç çıkarsa hemen bağlı bulunduğunuz ilçedeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına gelir testi başvurusu yapmalısınız.

DEVLET KİMLERE BORÇ ÇIKARDI

* Yaşı büyük işsiz erkek çocuklarına.

* Kısmi süreli çalışanlara, 

*Emeklilik yaşını çalışmadan beklerken bir başkasından GSS hakkı bulunmayanlara.

* GSS’ye göre üniversiteye gidiyorsa 25 yaşını, liseye gidiyorsa 20 yaşını, okula gitmiyorsa 18 yaşını geçen erkek çocuklarına... 

KİMLERE GEREK YOK?

Gelir testi yaptırmasına gerek olmayan kişiler şu şekilde sıralanabilir.

• Sigortalı olanlar.

• İsteğe bağlı sigorta primi ödeyenler.

• SGK’den emekli aylığı, malullük aylığı, dul ve yetim aylığı alanlar.

• Geçici köy korucuları.

• 65 yaş ve engelli aylığı alanlar

• İşsizlik maaşı alanlar.
Evrensel