İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD'nin yaptırımlarına karşılık 8 Mayıs'ta ülkesinin nükleer anlaşmadaki taahhütlerini azalttığını ve anlaşmanın taraflarına İran'ın çıkarlarını koruyacak önlemler alması için 60 gün süre verdiklerini duyurmuştu. 

İran Dışişleri Bakanı Abbas Araghci, bugün yaptığı basın toplantısında 2015 nükleer anlaşması taahhütlerinden uzaklaştıklarını, zenginleştirilmiş uranyum stoğunun yüzde 3.6'dan ileri gideceğini açıkladı. Aragchi, stok arttırımının her 60 günde bir yenileceğini ekledi. 

Basın toplantısında konuşan Dışişleri Bakanı, İran'ın diplomasiye yeterince zaman ayırdığını söyleyerek, taahhütleri azaltmanın anlaşmanın ihlali anlamına gelmediğini, ilk olarak ABD'nin çekildiği 2015 nükleer anlaşmasının kurtarılmasını hâlâ istediklerini ekledi. Taahhütlerin anlaşmanı her tarafı tarafından uygulanması gerektiğini vurgulayan Aragchi, Avrupalıların anlaşmaya uymakta başarısız olduğunu söyledi. 

İran'ın Atom Enerjisi Organizasyonu Sözcüsü Behrouz Kamalvandi, nükleer anlaşmayla belirlenmiş 3.67 limitinin aşımına 'birkaç saat içinde' başlanacağını duyurdu. 

ABD 2018'de anlaşmadan çekilmişti 

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran arasında 2015'te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşma, Tahran'a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme hakkı veriyor.

İran, nükleer anlaşma metninde, "Yaptırımların geri getirilmesi halinde ya da taraflardan birinin anlaşmadaki sorumluluklarını yerine getirmediği durumda İran'ın nükleer anlaşmadaki yükümlülüklerini tamamen ya da kısmen durdurabileceğini" ifade eden 26 ve 36'ncı maddeyi esas aldığını belirtiyor.

ABD yönetimi, nükleer anlaşmadan Mayıs 2018'de tek taraflı çekilerek İran'a yönelik yaptırımları geri getirmişti.

Washington'un anlaşmadan çekilmesinin ardından Tahran yönetimini nükleer anlaşmada tutmak isteyen Almanya, İngiltere ve Fransa, İran ile ticareti kolaylaştırmak ve Avrupalı şirketleri ABD'nin yaptırımlarından korumak için INSTEX adında özel bir ödeme mekanizması kurmuştu.

İran, sadece ilaç ve gıda ticaretini kapsayan INSTEX'in petrol ticaretine de imkan sağlaması gerektiğini belirtiyor.