XURİTİS KÖYÜ'NÜN EMEKÇİ KADINLAR

Yazın pancar toplama, bêrîvanlık, ot toplama, ekmek pişirmeye kadar birçok işi yapan kadınlar, pancar ve sebzeleri de kurutarak kışa hazırlık yapıyor.

Van'ın Gevaş İlçesi'ne 83 kilometre uzaklıkta bulunan 26 hanelik Anaköy (Xuritis) Köyü'nde kadınların emeği köye renk katıyor. Hayatın her alanında emek mücadelesinin öncüsü olan kadınlar, bu köyde de zorlu bir yaşamın öncüsü. Sabahın erken saatlerinden itibaren gündelik ihtiyaçların karşılanması için güne başlayan kadınlar, akşam saatlerine kadar zorlu bir hayatı umut dolu gözlerle sonlandırıyor. Kadınlar, yazın pancar toplamadan, bêrîvanlıktan ot toplamaya, ekmek pişirmeye kadar birçok işi yaparken, aynı anda kışın hazırlığı için pancarların ve sebzelerin kurutulması için de emek sarf ediyor.

'Yüksek dağlara çıkıp pancar topluyoruz'

Yüzündeki gülümseme ile bizi karşılayan ve yaptığı işi anlatan Fazile Akti (70) bunlardan sadece biri. 10 yaşında evlendiğini ve 10 çocuğu olduğunu belirten Akti, 60 yıldır köyde yaşadığını söyledi. Yazın ayrı kışın ayrı iş yaptıklarını belirten Akti, "Yüksek dağlara çıkıp pancar topluyoruz. Topladığımız pancarların bir bölümünü yemek için pişirirken pancarların birçoğunu ise kış ayı için kurutuyoruz. Dağlarda pancar toplamak zahmetli iş; ama yıllardır bize zevk veren işlerin başında geliyor" dedi. Tarlalarda ekilen domates, patates, salatalık, fasulye gibi ekinlerin köyün geçim kaynağı olduğunu belirten Akti, "Tarlalarda ektiğimiz sebzelerin çoğunluğu gündelik ihtiyaçlarımızda karşılamak için tüketiyoruz. Kış ayı için kuruttuğumuz sebzelerin içinde fasulye ve domates de bulunuyor" dedi.

'Köyde biri hastalansa kendi imkanlarımızla hastaneye götürüyoruz'

Akti, köyün geleneksel yemeği olan "tirşik", "mehir" ve köy bulgurundan yapılan bulgur pilavının olduğunu belirterek, ilkbahardan sonbahara kadar yaylalara gidip bêrîvanlık yaptıklarını kaydetti. Koyunlardan sağdıkları sütten, yoğurt, kaymak, tereyağı ve peynir gibi ürünler elde ettiklerini söyleyen Akti, ilkbahar ayında koyun kırpma işlemini gerçekleştirdiklerini belirtti. Akti, "Buranın her mevsiminin ayrı bir güzelliği var. Kışı çok sert ve soğuk geçiyor. Isınmak için tezek yakıyoruz" dedi. Kış mevsiminde aşırı kar yağışının olduğunu belirten Akti, "Zor ve zahmetli bir kış yaşıyoruz. Kar yağdığı zaman sularımız donuyor. Yollarımız çoğu zaman kapanıyor. İlkbahara kadar da yollar kapalı kalıyor. Köyde biri hastalansa kendi imkanlarımızla hastaneye götürüyoruz" şeklinde konuştu.

'Köyde yaşamın ayrı bir güzelliği var'

Köyde yaşayan diğer bir kadın Nejla Çiftçi (30) ise 6 çocuğu olduğunu belirterek, "Eşim cezaevindedir. Burada zevkli bir o kadar da zorlu bir hayat yaşıyoruz" dedi. Çiftçi, pancar toplamadan koyun beslemeye kadar bir çok işi yaptıklarını belirterek, "Bêrîvanlığa gidiyoruz. Bêrivanlığa gidince çok yoruluyoruz. Ama çok zevkli bize mutluluk veriyor. Severek yapıyoruz" dedi. Kış mevsiminde aşırı kar yağdığını belirten Çiftçi, "Kışın kar çok yağıyor. Evlerimiz kaybolacak şekilde çok yağıyor. Bizler onca işin içinde dam temizliyoruz. Çok yoruluyoruz. Ama köyde yaşamın ayrı bir güzelliği var. Onu da yaşamak gerekiyor" diyerek yaşadıklarını özetledi. DİHA