Cumhurbaşkanlığı seçiminde Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı’nın yanı sıra HDP'nin de aday çıkarıp çıkarmayacağı tartışılırken, bu konuda gözler Edirne Cezaevi'nde tutulan HDP'nin eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş'a çevrildi. Demirtaş bu konuda, "Ben hala aday adayıyım. Partimiz karar alırsa beni de aday gösterebilir" mesajı vermişti.
Serbestiyet'te yer alan Hilal Köylü'nün haberinde, Demirtaş'ın aday olup olamayacağını üç hukukçu değerlendirdi.
Demirtaş’ın avukatlarından Mahsuni Karaman, 4 Kasım 2016’dan beri tutuklu olan müvekkiline 2018'de “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 4 yıl 8 aylık hapis cezası verildiğini ve 'siyasi yasaklı' halinin sürdüğünü belirtti.
ANAYASA MAHKEMESİ'NE BAŞVURU YAPILDI
Mahsuni Karaman, Demirtaş’ın hakkındaki hapis cezası kararının Nisan 2021’de Yargıtay tarafından onaylanarak kesinleştiğini hatırlattı. Karaman, Demirtaş’la ilgili tutukluluk ve mahkûmiyet kararlarını “hak ihlali” gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne götürdüklerini, iptalini istediklerini ancak mahkemenin henüz bu başvuruyu incelemeye almadığını söyledi:
“Aslında infazın bittiğini görüyoruz. İnfaz edildi ama infaz edilmesi yetmiyor. Siyasi yasaklı olması sürüyor. Cumhurbaşkanlığı seçimi için önümüzde bir yıl gibi bir süre var. Anayasa Mahkemesi, bizim itiraz başvurumuzu incelemeye alır, hak ihlali kararı verirse durum değişebilir. Mahkemenin ne yapacağını göreceğiz. Ama Demirtaş’ın şimdilik hukuken cumhurbaşkanı adayı olma şansı yok.”
Avukat Turgut Kazan da, “Kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararı Demirtaş’ın cumhurbaşkanlığı adaylığına hukuken engeldir. Avukatlarının söylediği en doğrusudur ki, Mahsuni Karaman da hukuki durumu açıkça dile getiriyor” dedi.
Ceza hukukçusu Prof. Adem Sözüer, “Bir kişi hapis cezasıyla mahkûm olduğu zaman cumhurbaşkanlığı gibi bir göreve atanamaz, seçilemez. Kamuda bir görev yapamaz” diyor.
YARGI SÜRECİ
HDP’nin eski eş genel başkanı Demirtaş, kendisi gibi eş genel başkan Figen Yüksekdağ’ın da aralarında bulunduğu bir grup HDP’li hakkında başlatılan “terör soruşturması” kapsamında “suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, terör örgütü propagandası yapmak, suç işlemeye alenen tahrik” gibi suçlamalarla 4 Kasım 2016’da tutuklandı. Demirtaş, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) “ihlal” kararına karşın tahliye edilmedi.
Demirtaş’la ilgili yargılamayı yapan Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi, AİHM’den çıkan “hak ihlali” kararı öncesinde, 2 Eylül 2019’da Demirtaş hakkında tahliye kararı verdi ancak Demirtaş tahliye edilmedi. Demirtaş’ın tahliyesine engel olarak 4 yıl 8 aylık kesinleşmiş cezası gösterildi.
Demirtaş’ın avukatlarının başvurusu üzerine 4 yıl 8 aylık ceza, ana davadan tutuklu kaldığı süreden mahsup edildi. Avukat Karaman “Bu kararla Demirtaş’ın tahliyesinin önünde engel kalmadı ama Demirtaş hakkında bir de ikinci kez tutuklama kararı verildi. Kararlar tamamen siyasi” diyor.
Demirtaş hakkındaki ikinci tutuklama kararı Eylül 2019’da Kobani soruşturması kapmasında alındı. AİHM kararını uygulamayan Türkiye’ye 17 Eylül 2021’de Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nden “Demirtaş’ı serbest bırakın” çağrısı geldi ancak Türkiye bu çağrıya da yanıt vermedi.