'AKP maçın skorunu şikeyle değiştiriyor'
'AKP maçın skorunu şikeyle değiştiriyor'
İktidarını 7 Haziran seçimlerinde kaybeden, koalisyon yollarını kapatarak, 1 Kasım'da 276 milletvekili sayısına ulaşmayı hedefleyen AKP, Kürdistan kentlerinde "taşımalı oy" ve "güvenlik bölgesi" yöntemlerine başvurdu. Buna göre; kritik oylarla kaybettiği Diyarbakır, Van, Ağrı, Muş, Ardahan ve Iğdır gibi kentlerde de seçmenin sandığa gitmemesini sağlayarak HDP'ye kaptırdığı milletvekilliklerini geri almayı amaçlıyor. AKP'nin tek başına iktidarı için başvurduğu planı değerlendiren HDP İstanbul Milletvekili Sezai Temelli, uygulamayı maçın sonucunu değiştirmeye dönük şikeye benzetti.
AKP'nin 7 Haziran'daki yenilgisinin ardından gidilen 1 Kasım erken seçimlerinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla birçok merkezde "taşımalı oy" sistemi uygulanması için başvurular yapılarak, kararlar alındı. 7 Haziran'da "başkanlık" hayalleri suya düşen Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Temmuz ayında Çin'e gerçekleştirdiği ziyarette dillendirdiği "taşımalı sandık" açıklamalarının ardından yapılacak olan 1 Kasım seçimlerinde AKP, tek başına iktidarı garantilemek için söz konusu yönteme başvurmaya başladı.
Amaç bir bir alıp 276'ya ulaşmak
Ağrı, Şırnak, Diyarbakır ve Bitlis gibi kentlerde kimi sandık bölgelerinin başka yere taşınması noktasındaki girişimler AKP'nin 1 Kasım seçimlerindeki planını ortaya koydu. Erken seçimlerdeki hedefini 276 milletvekiline ulaşmak üzerine kuran AKP, "taşımalı oy" sistemini de bu yüzden getiriyor. Kürdistan kentlerinde ilan edilen "geçici güvenlik bölgesi" ile seçimlere katılım oranını düşürmeyi amaçlayan AKP, bu yöntemle, her kritik bölgeden milletvekili sayısını artırarak, 276 sayısına ulaşmaya çalışıyor. Bu yöntemlerle bazı kritik illerde birkaç bin civarında HDP oyunun sandığa yansımasına engel olmayı amaçlayan AKP, bu şekilde milletvekili sayısını artırmanın yollarını arıyor.
İşte o kritik kentler
AKP'nin bu yöntemle HDP'ye giden milletvekilliklerini hile ile almayı planladığı bölge kentlerinin başında "taşımalı oy" için gerekli çalışmaların başladığı Diyarbakır ve Ağrı geliyor. Bu şekilde sandığa gitme oranını düşürmeyi hedefleyen AKP, 7 Haziran koşullarına göre birkaç bin oy olarak burada HDP'nin kazandığı milletvekilliklerini almayı amaçlıyor. Daha önce çeşitli yollarla Hatip Dicle'nin vekilliğini düşürerek, Oya Eronat'ı meclise taşıyan AKP, şimdide bu yola başvurdu. Benzer bir uygulamada Ağrı'da devreye sokuldu. HDP'nin yüzde 88 oy aldığı Ağrı'nın Diyadin ilçesine bağlı 67 köydeki sandıklar ilçe merkezine taşınacak. Bu şekilde HDP'nin oylarını düşürmeyi planlayan AKP, 7 Haziran koşullarına göre 5 bin 41 oyla hiç milletvekili çıkarmadığı o kentte bir milletvekili çıkaracak. Yine Diyarbakır'da bir vekil çıkaran AKP, aynı yöntemle 5 bin 92 oy farkını kapatıp milletvekili sayısını artırmayı amaçlıyor. AKP'nin milletvekilli çıkaramadığı bir başka kent olan Iğdır'da 7 Haziran koşullarına göre; MHP'nin 828 oy daha alması durumunda HDP'nin bir milletvekilliği MHP'ye kayacak. Ardahan'da da sandığa gidemeyecek olan 2 bin 321 HDP'li seçmen demek bir milletvekilliğinin HDP'den alınması anlamına geliyor.
Van'da 'güvenli bölge' ilanı yetmezse 'taşımalı oy'
Van'da da sandığa 3 bin 375 HDP seçmeninin gitmemesi halinde AKP kenttin bir milletvekili daha kazanacak. HDP'nin 7'inci milletvekilini 52 bin 975 oyla aldığı Van'da AKP de 101 bin 149 oyla bir milletvekili çıkarabildi. AKP'nin iki Milletvekili çıkarması için HDP'den eksiltmesi gereken oy sayısı 3 bin 735 olarak hesaplanıyor ve bu fark, HDP seçmenlerinin sandıktan uzak tutularak ulaşılmak isteniyor. Bu yüzden de AKP vekil sayısını arttırmak için HDP'nin oylarının sandığa yansımasına engel olmak için "taşımalı sistem" veya "güvenlik bölgesi" ilanına başvurması yöntemine başvurdu.
Şırnak'ta AKP'ye bir vekillik için 20 bin yeterli
Şırnak'ın Cizre ilçesinde 50 bine yakın seçmenin yaşadığı üç mahalle ve 30 köyde de sandıkların ilçe merkezinde kurulması kararının arka planında da AKP'nin bir milletvekili hesabı yatıyor. HDP'nin 4'üncü milletvekilini 47 bin 261 oyla aldığı kentte HDP seçmeninin bir kısmının sandığa gidememesi ve AKP'nin 20 bine yakın oy alması durumunda bir milletvekilliğinin AKP'ye kayması anlamına geliyor. Şırnak'ta HDP'nin aldığı 188 bin oya karşılık AKP, 7 Haziran seçimlerinde sadece 19 bin oy alabilmişti.
HDP: Uygulama yasa dışıdır
Konuya ilişkin DİHA'ya değerlendirmelerde bulunan HDP İstanbul Milletvekili Sezai Temelli, uygulamanın yasadığı bir uygulama olduğunu altını çizerek, Cizre ilçe seçim kurulundaki başvurunun dahi tek üye imzasıyla yapıldığını diğer üyelerinin imzasının kararda bulunmadığını aktardı.
Maçın sonucunu değiştirmeye dönük şike benzetmesi
Temelli, uygulamaya ilişkin yasal zeminde girişimlerinin devam ettiğinin altını çizerek, seçim sonuçlarını etkilemeye dönük böylesi yöntemleri, maçın sonucu belirlemeye dönük şike girişimine benzetti. Temelli, AKP'nin sandıkta HDP'nin yüksek oy aldığı bölgelere ilişkin, "Bunlar buralarda halka baskı yoluyla oy alıyorlar" algısı yaratmak istediğini ancak bunun sonuç vermemesi üzerine böylesi yöntemlere başvurmaya başladığına dikkat çekti.
'Kanunlarını çiğniyorlar, sandığı kaçırıyorlar'
Temelli, tüm bunlar yetmezmiş gibi AKP'nin YSK kanunlarını da çiğneyerek, seçmenlerin sandığa ulaşma imkânlarını ortadan kaldırdığına işaret ederek, "YSK'ye göre sandıklar seçmenlerin en kolay ulaşabilecekleri yerlere kurulur. Ancak bunlar seçmenlerin sandığa ulaşma olanaklarını ortadan kaldırıyorlar. Resmen sandığı halktan sandıktan kaçırıyorlar. Ama isterlerse sandıkları değil başka bölgeye fizana götürsünler, bizim halkımız ve insanlarımız iradelerine sahip çıkacaktır ve bu tür yöntemleri boşa çıkaracaktır" diye konuştu.DİHA