Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, ‘Orta Vadeli Program’a ilişkin açıklamalarda bulundu. Şimşek’in konuşmasında şu başlıklar öne çıktı:
KÜRESEL EKONOMİ TOPARLANIYOR: İlk olarak küresel ekonomiden başlayalım. Küresel ekonomi 2017’de tekrar hızlandı ve muhtemelen yüzde 3.5 civarında olacak. Göstergeler büyümenin bir miktar daha hızlanabileceğini gösteriyor. Küresel İmalat Sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi son 75 ayın en yüksek seviyesine ulaşmış durumda. Euro bölgesinde iktisadi faaliyet güçleniyor. Bu, ülkemizin ticareti için olumlu bir sinyal. 2017 yılında sanayi üretimi ve yatırımlarındaki artışta bir toparlanma gözlemliyoruz ve ortalama yüzde 3.9 ticaret hacmi artışı oalcağını tahmin ediyoruz. Küresel enflasyona baktığımız zaman ılımlı bir seyir söz konusu. 2016 yılında özellikle gelişmiş ülkelerde düşük seyreden enflasyon oranları bu yıl bir miktar yükseldi. Euro bölgesi ve Japonya’da enflasyonun hala düşük seyretmesi bu ülkelerin genişletici para politikalarına devam etmelerine imkan sağlamaktadır.
SERMAYE GİRİŞİ ARTIYOR: 2010-2013 döneminde gelişmekte olan ülkelere toplamda 1.3 trilyon dolar net sermaye girişi gerçekleşirken, takip eden 4 yılda toplamda 1.5 trilyon dolarlık net sermaye girişi oldu. Özellikle 2017 yılında bu trend daha da güçlendi. Çin hariç gelişmekte olan ülkelere 138 milyar dolar net sermaye girişi olması bekleniyor. Petrol fiyatları 2014 yılı ikinci yarısından itibaren ciddi oranda geriledi. OPEC ülkelerinin üretimi kısma kararı ile 2017 yılında fiyatlar 50-55 dolar bandında seyretti. Son günlerde Irak’taki gelişmelerin etkisi ile fiyatlar bir miktar yükselmiş durumda. Bazı OPEC ülkelerinin kısma kararına uymaması, petrol fiyatlarındaki yükselişi sınırlandırıyor.
FED VE JEOPOLİTİK RİSKLER: Küresel risklere baktığımız zaman bu risklerden ilki, Amerikan Merkez Bankası FED’in beklenenden hızlı parasal sıkılaştırmaya gitmesidir. FED üyeleri bu yılın kalanında dahil 1, önümüzdeki yıl ise 3 faiz artışı beklediklerini açıkladılar. Piyasa fiyatlandırmaları 2018 sonuna kadar sadece 2 faiz artırımını yansıtıyor. Bilançoda kademeli bir küçülme yaşanacak. İlk yıl 300 milyar dolar, ikinci yıldan itibaren ise 600 milyar dolar bir planlama söz konusu. Bilançonun normalleşmesi 2.5 trilyon dolar civarına indirmeyi planlıyorlar, 2020’li yılları bulacak gibi görünüyor. İkinci önemli risk alanımız jeopolitik gerginliklerdir. Son dönemlerde Ortadoğu’da yaşanan gerginlikler bu riskleri artırmıştır. Küresel krizden sonra daha da belirginleşen risk de ticarette daha da korumacılık yöntemlerine başvurusudur. Korumacılık önlem sayısı 2016’da bin 300’e yaklaşmıştır.
2020 HEDEFLERİ: Program sonunda kişi başı gelirin 13 bin doların üzerine çıkacağını tahmin ediyoruz. Bu rakam Dünya Bankası tanımına göre üst gelir grubuna çıkmak için eşik değerin üzerindedir. 2019 yılında işsizlik oranının yeniden tek haneye düşmesini ve 2020 yılında yüzde 9.6 oranında gerçekleşmesini öngörüyoruz. 2020 yılında enflasyonun yüzde 5’e, cari açığın milli gelire oranının yüzde 3.9’a gerileyeceğini tahmin ediyoruz. 2020 yılında kamu kesimi borçlanma gelirinin milli gelire oranının yüzde 1.3’e gerilemesini hedefliyoruz. 2020 yılında kamu kesimi borçlanma gelirinin milli gelire oranının yüzde 1.3’e gerilemesini hedefliyoruz.
TOPTANCI HAL YASASI ÇIKACAK: Fiyat istikrarı için sıkı para politikası sürdürülecek. Gıda enflasyonundaki oynaklığın azaltılmasına yönelik olarak lisanslı depoculuk hizmetleri artırılacak. Toptancı Hal Yasası çıkartılacak. Taşıt kullanımında tasarrufa gidilecek. Kamu yatırımlarının da etkinliğini artıracağız. Ticareti destekleyecek, vatandaşların yaşam kalitesini artıracak çalışmaları destekleyeceğiz. Kamu gelirlerinin artırılması amacıyla emlak vergilerine yönelik mevzuat güncellenecek. Verimsiz kullanılan hazineye ait arazilerin satışları gerçekleştirilecekr. Atıl durumdaki tahsisli taşınmazlar kiralanacak.
BES’İN KAPSAMI GELİŞTİRİLECEK: Alacak sigortası yaygınlaştırılacakr. Altına dayalı tahvil kira sertifikası aracı gerçekleştirilecek. BES gözden geçirilerek kapsamı geliştirilecek. Makro ihtiyati düzenlemeler yapılacak. E-İhracat stratejisi uygulamaya geçilecek. Turizmde dönüşüm sağlamak amacı ile stratejimiz yenilenecek. Finansman imkanlarının geliştirmesi amacı ile Eximbank’ın ödenmiş sermayesi artırılacak. Lojistik merkezler modern işletmecilik ile düzenlenerek ticaret hızlandırılacak.
ÖĞRETMEN AKADEMİSİ GELİYOR: Öğretmenlerimizin niteliklerinin artırılması için öğretmen akademisi kurulacak. Mesleki ve teknik eğitimi kurumlarının müfredatı geliştirilecektir. Tematik mesleki ve teknik lise uygulaması yaygınlaştırılacak. Eğitim sisteminde yönetişimin artırılması için bütçe yönetimi geliştirilecek. Eğitimde özel sektörün payının artırılması için ilave tedbirler alınacak. Okul öncesi eğitim yaygınlaştırılacak.
İSTİHDAM: İstihdam hizmetleri kişiye özel bir şekilde verilecek. Özel politika gerektiren istihdamın artırılması için kadınların iş hayatına kazandırılması için çalışmalara devam edeceğiz. Engellilerin ekonomik ve sosyal hayata kazandırmak için sosyal ve fiziki çalışmalara devam edeceğiz. Ayrıca kayıtdışı istihdamı daha da azaltacağız. Yüksek katma değerli üretimin yaygınlaştırılması amacıyla Ar-Ge ve yenilik kapasitemizi artıracağız. TÜBİTAK ev enstitüleri yeniden yapılandıracağız. Özel Ar-Ge ve tasarım merkezleri sayısını bine çıkaracağız.
UZAY AJANSI KURULACAK: Türkiye Uzay Ajansı kurulacak. Genç Girişimci Merkezleri yaygınlaştırılacak.
YERLİ MARKA OTOMOBİL DESTEK PROGRAMI: Büyük OSB’lerde tasarım merkezleri kurulacak. İlaç ve tıbbi cihaz sanayi, savunma sistemleri, bilişim ve haberleşme alanlarına öncelik verilecek. Petro kimya sektörünü destekleyeceğiz. Yerli marka otomobil destek programı hayata geçirilecek. Madencilik arama yatırımları artırılacak.