İHD’nin bölgedeki şubelerine yapılan bireysel başvurular, basın taramaları ve yerel kaynaklardan edinilen bilgilerden derlenen raporda, polis ve jandarma tarafından öldürülen ya da yaralanan, resmi hata ve ihmal sonucu, faili meçhul saldırılar sonucu, çatışmalar sırasında, sınır hatlarında ölen ve yaralanan kadınların yanısıra, şüpheli kadın ölümleri, kadın intiharları, eviçi şiddete maruz kalan kadınlar, gözaltında, sokakta ve cezaevlerinde işkence ve kötü muamele gören kadınların sayılarına da yer verildi.
İhlaller
Rapora göre, 2015’te;
* 18 kadın, polis veya jandarma tarafından öldürüldü; 29 kadın yaralandı.
* Yedi kadın resmi hata ve ihmal sonucu öldü.
* Silahlı çatılmalar sırasında bir kadın öldü, dört kadın ve çocuk yaralandı.
* Dört kadın sınır hatlarında öldü.
* 17 kadın şüpheli bir şekilde öldü.
* 23 kadın intihar etti.
* 19 kadın erkek şiddeti nedeniyle hayatını kaybetti.
* 10 kadın gözaltında işkence ve/veya kötü muamele gördü.
* 10 kadın gözaltı yerleri dışında işkence ve/veya kötü muamele gördü.
* Yedi kadın cezaevinde işkence gördü.
* 39 kadın çalışma yaşamı ve ekonomik haklarına yönelik ihlaller yaşadı.
Talepler
İHD Diyarbakır Şubesi Kadın Komisyonu, tüm bu ihlallere yönelik talep ve önerilerini ise şöyle sıraladı:
* Devam eden çatışmalı süreçte yaşam hakkı ihlal edilen kadınların faillerinin bulunması için ivedi ve etkili bir soruşturma yürütülmeli, failler yargılanmalı ve hakikat açığa çıkarılmalıdır. Kadınların şiddetten korunması için gereken yasal ve diğer tedbirler alınmalıdır.
* Sokağa çıkma yasağı uygulamalarında özellikle kadın ve çocukların yaşadığı travmalar ile kadınların sosyo-psikolojik durumları göz önünde bulundurularak, çatışmalı ortam ve göç nedeni ile ortaya çıkan travmaların giderilmesi için çalışmalar yürütülmelidir.
* İktidar ve kurumlarının belli kademelerinde bulunan yetkililer kadına yönelik şiddeti meşrulaştıran söylemlerden vazgeçmeli, kadına yönelik şiddeti meşrulaştıran söylemlere karşı adli makamlarca etkin soruşturma yürütülmelidir.
* Kadına yönelik şiddet davalarında uygulanan “iyi hal”, “saygın tutum”, “haksız tahrik” indirimleri kaldırılmalıdır.
* Kadına yönelik şiddetin medyada görünürlüğünde, dil ve üsluba dikkat edilmeli, haber dili doğru kullanılarak etik değerlere önem verilmelidir.
* Kayıt dışı kadın işçi çalıştıran işverenlerin takibi yapılarak, gerekli idari ve cezai tüm yaptırımlar uygulanmalı kadınların özlük hakları güvence altına alınmalıdır.
* Kadına yönelik şiddetin sona ermesi amacıyla, yapılacak tüm çalışmalarda kadın kurumları ile insan hakları örgütlerinin önerileri doğrultusunda yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
* IŞİD saldırısı ile işgal edilen ve işgal tehdidi altında kalan tüm bölgelerdeki kadınlara yönelik şiddetin önlenmesi ve IŞİD tarafından zorla alıkonulan kadın ve çocukların kurtarılması için, başta BM olmak üzere tüm uluslar arası insan hakları kuruluşları ve tüm ülkeler tarafından ortak bir kararlılıkla hareket edilmelidir. Köle pazarları ve bürolarını açan, buna kayıtsız kalan tüm ilgililer hakkında derhal gerekli soruşturma ve kovuşturmanın yapılarak failler cezalandırılmalıdır.